Anemia
Anemia (niedokrwistość) polega na zmniejszeniu hemoglobiny, erytrocytów i hematokrytu we krwi poniżej zalecanych norm. Hemoglobina to białko obecne w krwinkach czerwonych (erytrocytach), odpowiada za transport tlenu do wszystkich komórek, dlatego jej niedobór i/lub krwinek czerwonych pogarsza funkcjonowanie całego organizmu. Niedokrwistość może objawiać się wzmożoną męczliwością, osłabieniem, przewlekłym zmęczeniem, osłabioną koncentracją, bólami i zawrotami głowy, kołataniem serca, dusznościami, bladością skóry. Jeśli anemia wynika z niedoboru żelaza w diecie może wiązać się również z suchością skóry, łamaniem i wypadaniem włosów, zmianami na paznokciach, zmniejszonym apetytem, przyspieszonym tętnem, zimnymi kończynami a u dzieci częstszymi infekcjami, opóźnieniem w rozwoju neuropoznawczym.
Przyczynami anemii mogą być:
- zaburzone procesy produkcji krwinek czerwonych na skutek niedoborów pokarmowych (żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego), aplazji szpiku, chorób innych tkanek i narządów
- wzmożony rozpad erytrocytów na skutek ich nieprawidłowej budowy
- utrata krwi spowodowana urazami, zabiegami, krwawieniem z nosa, miesiączką lub wewnętrznymi krwawieniem np. z przewodu pokarmowego na skutek wrzodów żołądka, polipów jelita grubego.
Jeśli występują objawy wskazujące na anemię najlepiej skonsultować się z lekarzem, który skieruje na badania weryfikujące. Podstawowym badaniem jest morfologia krwi, która skazuje na stężenie hemoglobiny, liczbę i wielkość krwinek czerwonych. Aby podjąć właściwe postępowanie należy ustalić przyczynę niedokrwistości. Do oceny poziomu żelaza w organizmie służy poziom transferryny (białko transportujące żelazo) oraz TIBC (całkowita zdolność do wiązania żelaza potrzebna do wysycenia transferryny) – ich poziomy wzrosną jeśli w organizmie zacznie brakować żelaza. W ustaleniu przyczyny może pomóc również m.in. zbadanie poziomu witaminy B12, kwasu foliowego, przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym, liczby najmłodszych krwinek krwi, kału na krew utajoną. Leczenie powinno uwzględnić powód niedokrwistości. Najczęstszym powodem niedokrwistości są niedobory żelaza i witamin z grupy B, dlatego warto przyjrzeć się diecie. Głównym źródłem żelaza jest mięso czerwone, podroby, jaja a ze źródeł roślinnych natka pietruszki, buraki, kasza gryczana, szpinak. Wchłanianie żelaza możemy zwiększyć przez uwzględnienie źródeł witaminy C (warzywa i owoce) w tym samym posiłku. Natomiast kawa, herbata, duża ilość błonnika i nabiału utrudnią wchłanianie żelaza. Dieta powinna być także odpowiednia kalorycznie, uwzględniać zalecane ilości białka, tłuszczu, węglowodanów, świeże warzywa i owoce – jako źródło witaminy C, folianów, czy antyoksydantów, pokryć zapotrzebowanie na witaminy z grupy B i magnez z orzechów, produktów zbożowych, strączków.